De zoektocht
In een akker even ten zuiden van het Noord-Limburgse Afferden zijn archeologen van de ‘Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed’ in november 2008 op zoek gegaan naar de resten van een villagebouw uit de Romeinse tijd. Op basis van eerder onderzoek vermoedden zij dat hier de resten van een bijgebouw van die villa onder de grond liggen verborgen.

​

Aanleiding
In 1997 vond amateurarcheoloog Marc de Groot op een akker even ten zuiden Afferden met de naam ‘Gening’ verschillende Romeinse vondsten. De vondsten waren van dien aard dat de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed zowel in 2001 als 2006 vervolgonderzoek heeft uitgevoerd op de plek. Daarbij hebben zij in eerste instantie booronderzoek gedaan en later ook verschillende proefsleuven gegraven. Daarbij werden verschillende muurfragmenten gevonden.

 

Naar aanleiding van bovenstaande onderzoeken gaan de archeologen er inmiddels van uit dat er op deze locatie een Romeinse villa heeft gestaan. Ook op een paar honderd meter afstand van de villa werd allerlei Romeins materiaal gevonden, waaronder dakpannen, die als gevolg van ploegwerkzaamheden naar boven zijn gehaald.
 

Tessa de Groot, senior-archeoloog Romeinse archeologie van de Rijksdienst: "Op basis van deze vondsten vermoeden we dat op deze plek ook een stenen gebouw heeft gestaan. Welke relatie dit gebouw had tot de villa is echter nog een grote vraag’. Wad het een bijgebouw van de villa? Of stond er op die plek misschien een inheemse nederzetting?"

 

Historische achtergrond
Rond 50 voor Christus werd het gebied dat we tegenwoordig als Limburg kennen door de Romeinse legioenen veroverd. Enige tijd later kwam de kolonisatie ervan goed op gang. Om het nieuw veroverde gebied goed te kunnen verdedigen tegen invallen van Germaanse stammen die aan de oostzijde van de Rijn woonden, werd er langs de Rijn een verdedigingssysteem van wachtposten en castella aangelegd, de zogenaamde Limes.

 

Tevens werden er vele duizenden Romeinse soldaten richting die Limes gestuurd om de verschillende verdedigingsplekken te bemannen. En die soldaten moesten natuurlijk eten. Aangezien de landbouwopbrengsten van de lokale inheemse boeren daarvoor bij lange na niet toereikend bleek, werden er vanaf de 1e eeuw na Christus een flink aantal op Romeinse leest geschoeide landbouwbedrijven gesticht: de zogenaamde villa’s.

 

Met name in Zuid-Limburg hebben tientallen van deze villa’s gelegen, waarvan er vele zijn teruggevonden. Dat ze uitgerekend hier werden gebouwd is ook niet zo verwonderlijk: de löss-grond was immers zeer vruchtbaar. In Noord-Limburg daarentegen zijn maar vrij weinig villa’s bekend. Om die reden is deze opgraving in Afferden dan ook zeer van belang voor de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.